Балалардың отпен ойнауы – қайғылы салдарға әкелуі мүмкін ең қауіпті және жиі кездесетін жағдайлардың бірі. Біз қалада немесе ауылдық жерлерде тұрсақта, өрт әрқашан балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді. Балаларға қызығушылық таныту тән екенін есте ұстау маңызды және олар өртпен ойнау арқылы не істеп жатқанын толық түсінбеуі мүмкін. Сондықтан балалардың отпен ойнауын алдын алу – бұл ата-аналардың, ұзтаздардың және балалармен байланыс жасайтын басқа да ересектердің басты міндеті.
Балалардың отпен ойнауының себептері
1. Қызығушылық: балалар көбінесе оттың қауіпті екенін түсіне бермейді. Олар қағаз немесе басқа да материалдар жанса не болатынын білгісі келуі мүмкін.
2. Ересектерге еліктеу: егер бала ересектердің отты қолданғанын көрсе (мысалы, от немесе темекі жағу кезінде), олар бұл әрекетті қайталағысы келуі мүмкін.
3. Бұқаралық ақпарат құралдарының әсері: кейбір жағдайларда балалар фильмдерде немесе мультфильмдерде отты қызықты әрі қауіпсіз нәрсе ретінде бейнеленгенін көріп, оның қауіптілігі туралы бұрмаланған түсінік қалыптастыруы мүмкін.
4. Салдарын жете түсінбеу: 7 жасқа дейінгі балалар оттың күйікке немесе өртенуге әкелуі мүмкін екенін түсіне бермейді.
Отпен ойнаудың қауіптері
Отпен ойнаудың ауыр салдары болуы мүмкін, соның ішінде:
- Күйік алу: Балалар ауыр күйіктер алуы мүмкін, олар медициналық араласуды және кейде ұзақ емдеуді талап етеді.
- Өрттің туындауы: Кейде от тез таралуы мүмкін, бұл жиһаздың, киімдердің, үйдің және басқа да заттардың өртенуіне әкеліп, өмір мен мүлікке зиян келтіреді.
- Жарақат алу және қаза табу: өрт жағдайында балалар жарақат алуы, улы газбен улануы немесе ең ауыр жағдайда қаза табуы мүмкін.
Алдын алу әдістері
1. Балаларды оқыту және олармен сөйлесу
* Балаға ерте жастан бастап оттың қауіпті екенін түсіндіру маңызды. Мұны қарапайым сөздермен, оның деңгейінде түсінікті етіп жеткізу керек.
* Неліктен отты ұстауға, онымен ойнауға немесе ересектердің қарауынсыз пайдалануға болмайтынын түсіндіріңіз.
* Балалармен қауіпсіздік тақырыбында ойындар мен әңгімелер өткізіңіз, өрт болған жағдайда іс-қимыл ережелері туралы айтып беріңіз.
2. Балалардың қызығушылығын қауіпсіз түрде қолдау
* Егер бала отқа қызығушылық танытса, қауіпсіз сабақтар ұйымдастыруға болады: мысалы, әрдайым ересектердің қатысуымен шамның қалай жанатынын немесе газды қауіпсіз пайдалану тәсілдерін көрсету.
* Өміріне қауіп төндірмейтін, бірақ отты имитациялайтын арнайы балалар ойыншықтарын пайдаланыңыз.
3. Үйде қауіпсіздікті қамтамасыз ету
* От (сіріңке, оттық) жағу үшін пайдаланылуы мүмкін барлық заттарды балалардың қолы жетпейтін жерлерде сақтаңыз.
* Балалардың ашық отқа қол жеткізуін болдырмау үшін каминге немесе пештің алдына қорғаныс қондырғыларын орнатыңыз.
* Барлық жылу көздерінің (пештер, жылытқыштар) қауіпсіз екеніне және балаларға қауіп төндірмейтініне көз жеткізіңіз.
4. Балалардың ашық от жанындағы іс-әрекетін бақылауда ұстаңыз.
* Балаларға абай болудың қаншалықты маңызды екенін түсіндіріңіз, тіпті олар алау, мангал, гриль немесе басқа да от көздеріне жақын болса да.
* Демалыс кезінде немесе табиғат аясында әрдайым балаларды бақылауда ұстаңыз, әсіресе олар отқа жақын болғанда.
Білім беру ұйымдарының рөлі
* Балалардың отпен ойнауын алдын алуда мектептер мен балабақшалар аса маңызды рөл атқарады. Балалар көп уақытын мектептерде немесе балабақшаларда өткізетіндіктен, ұйым қызметкерлері өрт қауіпсіздігі ережелеріне арналған арнайы сабақтар мен іс-шаралар өткізуі керек. Бұл олардың жауапкершілігін және төтенше жағдайларда дұрыс әрекет ету қабілетін арттыруға көмектеседі.